17 Σεπτεμβρίου 2013 Στις μέρες μας, η ελληνική δημοτική μουσική και ο παραδοσιακός χορός, παρά τους μετασχηματισμούς και τις αλλοιώσεις που υφίστανται μέσα σ ένα κλίμα αυξανόμενης εκδυτικοποίησης και αστικοποίησης, εξακολουθούν να ζουν και να συγκινούν με τις αισθήσεις και τα μηνύματά τους. Φτάνει να μπορέσει κανείς να τα ανακαλύψει, πέρα από το επιφανειακό φολκλόρ και τις μορφές της εμπορικής εκμετάλλευσης και καπηλείας αξιών και να τα προσεγγίσει με γνώση και σεβασμό. Το Λύκειο των Ελληνίδων της Λάρισας μέσα από την παράσταση με θέμα Από την τελετουργία στο γλέντι αναζητά λησμονημένες τελετουργίες, έθιμα και δρώμενα, άρρηκτα δεμένα με χορούς και τραγούδια στο διάβα των εποχών. Η έμπνευση γι΄ αυτή την παράσταση, προήλθε από την κοινή διαπίστωση πως οι άνθρωποι από τα βάθη των αιώνων συμμετείχαν σε θρησκευτικές τελετές, που σχεδόν πάντα κατέληγαν να αποτείνουν φόρο τιμής στο θείο, στη ζωή, στη γη, στην καρποφορία, στη γέννηση και να πατούν το θάνατο. Βασική ενοποιητική δύναμη ανάμεσα στον ελληνορθόδοξο Χριστιανισμό και στο διονυσιακό στοιχείο είναι η γλώσσα, η μουσική και ο χορός. Αυτά κρατούν ζωντανή την παράδοση. Οι βυζαντινές ψαλμωδίες σμίγουν με το ζουρνά, το βιολί, το κλαρίνο. Γι αυτό και είναι πάντοτε χρήσιμη μια αναδρομή στη διαχρονική εξέλιξη της παράδοσής μας και στην άμεση σύνδεση του τραγουδιού,της μουσικής και του χορού με την ιστορική πορεία του Ελληνισμού ως συμβόλων ταυτότητας και ιστορικής μνήμης. Η παράσταση του ΛΕΛ "Από την τελετουργία στο γλέντι" στηρίζεται σε μουσικές και τραγούδια, χορούς και εθιμικές πράξεις που συνοδεύουν και συγχρόνως συγκροτούν βασικές στιγμές του εορταστικού κύκλου του χρόνου των Νεοελλήνων, όπου μπλέκονται η επίσημη λατρεία και λαϊκές τελετουργίες, το εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας και τα αγροτικά έθιμα, οι εθνικές παραδόσεις και οι μύθοι της κοινότητας. Οι επιμέρους ενότητες μοιάζουν να αναφέρονται κάποτε σε παρελθόντα χρόνο, όμως εξακολουθούν να πραγματώνονται σε πόλεις και χωριά. Όλες οι τελετουργικές πράξεις καταλήγουν στο πανηγύρι. Η εμπειρία αυτή της "πανηγύρεως" (παν + άγυρις= αγορά), της πάνδημης δηλαδή γιορτής, είναι η φιλοσοφία του ελληνικού πολιτισμού που αποτυπώθηκε συμβολικά και πήρε μορφή και ύπαρξη, ζωντάνια και παλμό μέσα στους χορούς μας και τα τραγούδια μας. Έτσι, οι Έλληνες μέχρι σήμερα πανηγυρίζουν, προσφέρουν σφάγια, δημητριακά και κρασί, στήνουν συλλογικά τραπέζια, καζάνια και ψησταριές, τρώνε και πίνουν μαζί, ξαναθυμούνται χορούς, καλούν νεκρούς και ξενιτεμένους, ξορκίζουν το θάνατο και την ακαρπία, ανασυνθέτουν την κοινότητα, ορίζονται εν χώρω και χρόνω. Οι άνθρωποι πάντα τραγουδούσαν τη ζωή και ο χορός και το τραγούδι ήταν ένα μεγάλο κομμάτι της ύπαρξής τους, ίσως η υπέρτατη καλλιτεχνική τους έκφραση. Αυτή είναι η συνέχεια της πορείας του Έλληνα μέσα στους αιώνες και η συνέχεια του πολιτισμού που αντλεί και μεταδίδει, μέσα σε εορτάσιμη οφειλή, τη βίωση της αληθινής κοινωνίας των ανθρώπων, την ενότητα και την ταπεινή αλληλοπεριχώρηση. Το Λύκειο των Ελληνίδων με αυτή την παράσταση αξιοποιεί το πλούσιο αρχειακό του υλικό, προϊόν πολύχρονων καταγραφών σε διάφορες περιοχές του Ελληνισμού, την εμπειρία και την έμπνευση, που απλόχερα προσφέρει η ποικιλομορφία και ο πλουραλισμός της παράδοσής μας, τον πηγαίο αυθορμητισμό και την ανιδιοτελή αγάπη και ενασχόληση όλων των συντελεστών της, φανερών και αφανών, με την παράδοση. Αξιοποιεί παράλληλα την εξαιρετική του ιματιοθήκη, που κοσμείται από εκατοντάδες ενδυμασίες, άλλες αυθεντικές και άλλες πιστά αντίγραφα αυτών, καθώς και τα μοναδικά του κοσμήματα, που ενισχύουν και ολοκληρώνουν κάθε εμφάνιση. Ενδύματα και αντικείμενα, λόγος και ήχοι, κινήσεις του σώματος, ηχοχρώματα και απο-χρώσεις. χαρακτηριστικά του τόπου και του χρόνου, συνδυάζονται με τα χρώματα της ελληνικής παράδοσης σε ένα πανόραμα εικόνων και αισθήσεων για όσους θα παρακολουθήσουν την παράσταση. Σήμερα, αρωγοί στο εγχείρημα αυτό του ΛΕΛ είναι καταξιωμένοι μουσικοί,οι οποίοι έχουν την δική τους ιστορία, όπως ο Νίκος Φιλιππίδης και ο αδελφός του Κώστας, με καταγωγή από την Κόνιτσα, ο Φραγκίσκος Τζιωτάκης, η σημαντικότερη μουσική μορφή από την Κύθνο, η οικογένεια των Ασαρτζήδων από τη Γουμένισσα Κιλκίς. Τον παραδοσιακό χορό, πρέπει να τον δούμε ως φορέα αξιών ενός ολόκληρου πολιτισμού του παρελθόντος, ως μέσο για να δει κανείς τον κόσμο με άλλα μάτια το μέλλον, ως εναλλακτικό τρόπο να γλεντάει κανείς και να ζει στο παρόν. Ο παραδοσιακός χορός είναι μοναδικός και αθάνατος και εμείς όλοι τελειομανείς της τεχνικής του, αλλά και λάτρεις των συμβόλων του. Βίντεο-Από την τελετουγία στο γλεντι-1 Βίντεο-Από την τελετουγία στο γλεντι-2 Βίντεο-Από την τελετουγία στο γλεντι-3 |